Anna Kamieńska

 

Lata młodości

Urodziła się 12 kwietnia 1920 roku w Krasnymstawie w rodzinie urzędnika państwowego Tadeusza Kamieńskiego i Marii-Romany z Cękalskich. Około 1925 roku Kamieńscy przenieśli się do Lublina, gdzie zamieszkali na ulicy Skibińskiej. Przyszła poetka uczęszczała do Szkoły Powszechnej im. Marii Konopnickiej. Skończyła III Liceum Ogólnokształcące im. Unii Lubelskiej w Lublinie. W roku 1937 Kamieńska rozpoczęła naukę w Liceum Pedagogicznym im. Elizy Orzeszkowej w Warszawie, które ukończyła w 1939 roku. Lata okupacji spędziła na Lubelszczyźnie. W tym czasie zdała maturę na tajnych kompletach i rozpoczęła studia na wydziale polonistycznym, zdając egzaminy na tajnym Uniwersytecie Warszawskim.

 

Studia w Lublinie

Zaraz po wojnie studiowała filologię klasyczną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. O twórczości Kamieńskiej z tego okresu tak pisał jej przyjaciel, Zygmunt Mikulski:
„Nie powiem, że ujęty byłem rodzajem poetyki, jaką stosowała Kamieńska. Przewaga treści intelektualnych nad emocjonalnymi, brak poetyckiej muzyczności słowa, co przechylało utwór w stronę prozy, dosłowność zamiast aluzji – to czyniło ze mnie czytelnika chłodnego, nie zaagitowanego” („Sztandar Ludu” 1986 nr 120, s.6)

Pobyt w Łodzi

Po wyjeździe z Lublina (1947) kontynuowała studia na Uniwersytecie Łódzkim. Wyjechała, gdyż w Lublinie nie miała widoków na publikowanie swojej poezji. Zadebiutowała w 1944 roku w „Odrodzeniu”, zaś pierwszy tom wierszy, Wychowanie, wydała w 1949 roku.

 

Rodzina

17 grudnia 1948 roku wyszła za mąż za poetę, Jana Śpiewaka. Po wielu latach poetka tak wspominała swoje małżeństwo: „19 lat mojego życia z Jankiem, to epizod w czasie, stał się całym moim życiem. Cała treść mojego życia w nim się skupiła. Przedtem było tylko oczekiwanie”. Mieli dwóch synów, Jana i Pawła.

 

Okres warszawski

W roku 1946 poetka została członkiem Lubelskiego Oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich. W latach 1946-52 należała do redakcji tygodnika „Wieś” – pisywała artykuły na temat literatury chłopskiej. Od 1952 do 1957 roku była kierownikiem działu poezji w tygodniku „Nowej Kultury”, a od roku 1968 należała do redakcji miesięcznika „Twórczość”. W latach pięćdziesiątych razem z mężem i dziećmi przeniosła się do Warszawy. W tym okresie wydano jej kolejne tomiki poezji: O szczęściu (1952), Bicie serca (1954), Pod chmurami (1957). W 1955 roku została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi.
22 grudnia 1967 roku zmarł mąż Kamieńskiej. Poetka napisała zbiór wierszy poświęcony mężowi, była również współinicjatorką nagrody imienia Jana Śpiewaka – od 2005 roku Anna Kamieńska jest jej współpatronką .

Twórczość religijna

Pod koniec życia zwróciła się w kierunku twórczości religijnej. Związała się ze środowiskiem wydawnictwa “W drodze”, założonym przez dominikanów. Brała także udział w tłumaczeniu dawnej poezji chrześcijańskiej, jak Księga Psalmów. „Anna Kamieńska pozostała, jak każdy mistyk, nie tyle twórcą słowa, co jego poszukiwaczem; pisała, nie słuchając własnych słów, lecz nasłuchując Innego. Jej poezja jest jak pragnienie i oczekiwanie na to jedno Słowo…, żywe i nie do wypowiedzenia jednym życiem.” (Ks. Krzysztof Guzowski, „Egeria” 2006 nr 3, s.22-23)

 

„Anna Kamieńska była do ostatniej chwili nie tylko płodną poetką, o niegasnącej energii lirycznej wierszy, o wciąż pogłębiającej się treści i duchowości religijnej, ale również autorką rozważań, medytacji i esejów o wewnętrznym powiązaniu tajemnic Słowa z literaturą zmagającą się z największymi tajemnicami życia i śmierci człowieka.” (Marek Skwarnicki, „Tygodnik Powszechny” 1986 nr 20, s.2)

 

Nagrody i wyróżnienia

 

1955 – Złoty Krzyż Zasługi

 

1966 – bułgarski Order Cyryla i Metodego I klasy

 

1968 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

 

1971 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki za tom Biały rękopis.

 

1973 – nagroda Polskiego PEN Clubu za twórczość translatorską

 

1980 – nagroda im. Brata Alberta w dziedzinie poezji

 

1981 – nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży

 

1981 – nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka

 

 

Legitymacja Związku Zawodowego Literatów Polskich - wystawiona w Warszawie z dnia 28 grudnia 1946 r.

Dzieła

 

Tomiki poezji

 

Wychowanie 1949, O szczęściu 1952, Bicie serca 1954, Oj lesie, lesie zielony 1956 (tomik wydany razem z mężem, zawiera tłumaczenia poezji ludowej bułgarskiej); Pod chmurami 1957, W oku ptaka 1959, Źródła 1962, Odwołanie mitu 1967, Wygnanie 1970, Biały rękopis 1971, Herody 1972, Drugie szczęście Hioba 1974, Rękopis znaleziony we śnie 1978, Milczenia 1979, Deszczowe lato 1980, Wiersze jednej nocy 1981, Raptularz wojenny 1982, W pół słowa 1983, Dwie ciemności 1984, Milczenia i psalmy najmniejsze 1988.

 

 

Literatura dziecięca

 

8 x radość czyli O ośmiu błogosławieństwach kazania na Górze  1985 (błogosławieństwa ewangeliczne dla dzieci); Dębowa kołyska 1973 (opowiadania); Dom w domu 1982; Jaworowi ludzie 1973; Książka nad książkami 1985 (biblia dla dzieci ); Ojcze nasz – dla dzieci 1983; Samowarek mojego dziadka (powieść); Sześciopiętrowy dzień 1975 (powieść); Świat się ciągle zaczyna 1975 (powieść); W królestwie Plastelinie 1970 (poezja);Wielkie małe rzeczy 1974.

 

Literatura młodzieżowa

 

Marianna 1980, Są takie wyspy 1970, Żołnierze i żołnierzyki 1971

 

Inne

 

Poeta ziemi rodzinnej 1970 (zbiór wspomnień i esejów o Stanisławie Piętaku), Do źródeł : psalmy i inne przekłady poetyckie  1988, Na progu słowa 1985, Notatnik 1965-1972 1982; Od Czarnolasu : najpiękniejsze wiersze polskie 1971; Od Leśmiana : najpiękniejsze wiersze polskie 1974; Rozmowy z profesorem Daleczko 1969; Twarze księgi – analiza i interpretacja Biblii 1981; Jeden z grzechów pięknych (felietony krytyczno-literackie na temat poezji); Czasy małego szczęścia 1963 (zbiór lirycznych opowiadań);Pragnąca literatura. Problemy pisarstwa ludowego u nurtu ludowego w poezji współczesnej. 1964 (szkice literackie).

Anna Kamieńska zmarła 10 maja 1986 roku w Warszawie.